Barendrecht NU

BARENDRECHT – Al maanden lang probeert BarendrechtNU wethouder Schaap en BAR Afvalbeheer zo ver te krijgen om informatie te delen over het afvalbeleid en specifiek de ondergrondse restafvalcontainers in Barendrecht: Hoe vaak zijn ze in storing? Hoe snel (of langzaam) wordt dit verholpen? Hoe vaak worden ze geleegd? Hoe snel zijn ze vol en hoe vaak komt iemand met zijn zakje afval bij een container die al vol blijkt te zijn?

Bovenstaande informatie verzamelt BAR-Afvalbeheer al sinds 2018 via software van een extern bedrijf, zo blijkt uit onderzoek. De gemeente weigert deze informatie te delen met BarendrechtNU – en dus met alle inwoners. Waarom BAR-Afvalbeheer deze (ogenschijnlijk simpele) data geheim wil houden blijft na herhaaldelijk vragen stellen onduidelijk. Een medewerker liet weten dat het ‘hun’ data is en ze die niet delen. Wethouder Schaap gaf in een gesprek aan dat hij daar niets over te zeggen had als wethouder, want daar ging BAR-Afvalbeheer over.

Het onafhankelijk controleren (met feitelijke cijfers) van uitspraken van wethouder Schaap en BAR Afvalbeheer over storingen en volle containers maken ze momenteel onmogelijk. Dit terwijl het onderwerp toch al jaren een veelbesproken discussiepunt is met vele (uitgesproken) voor en tegenstanders. Onderstaand stuk bevat meningen/opvattingen van BarendrechtNU over deze kwestie.

Japanners

Opvallend genoeg lijkt een Japans Twitteraccount sinds juli 2018 al wél bij de containerdata van inwoners van Barendrecht (en Ridderkerk en Rhoon) te kunnen. Terwijl u als lezer blijkbaar niet mag weten hoe vaak de ondergrondse containers vol zijn, kan een Japans Twitteraccount dat blijkbaar wel zien:

Al jaren lang plaatst een Japans Twitteraccount (ogenschijnlijk willekeurige) informatie over hoe vol containers in Barendrecht zijn, of ze kapot zijn en wanneer ze geleegd moeten worden (zie bijv. de tweet onderaan dit artikel). Zelfs de interne temperatuur van willekeurige containers is regelmatig zichtbaar op het account, net als de status van de container: in storing of niet. Het lijkt te gaan om een Twitteraccount dat gelieerd is aan een Japanse (weder)verkoper van het betreffende afvalsysteem. Wat doen die met Barendrechtse containerdata?

Ogenschijnlijk willekeurige containerinformatie wordt dus om de zoveel tijd online gedeeld. Dit begon op 2 juli 2018, slechts 3 dagen nadat de eerste containers in Barendrecht van sensoren waren voorzien. BAR-Afvalbeheer weet zelf niet dat deze -voor hen blijkbaar geheime- informatie al jaren ‘weglekt’ via een Japans Twitteraccount. Het is vooralsnog onbekend hoe het account aan de informatie komt, of de data wordt (door)verkocht en/of dat er nog meer (mogelijk wel privacygevoelige) informatie weglekt.

Container vol?

BarendrechtNU wil al sinds begin 2020 een simpele (volledig gratis) app maken voor inwoners: Als de ondergrondse container dichtbij je woning vol is of in storing staat, krijg je daarvan automatisch een melding en gelijk de locatie van de dichtstbijzijnde niet volle container. Handig, voor wie dat wil. De data is niet herleidbaar tot een persoon en gaat slechts over hoe vol een container is en/of dat die in storing staat. Naar het oordeel van BarendrechtNU zeker geen ‘geheime’ informatie, wat BAR Afvalbeheer wel claimt. Bijkomend voordeel als er wél inzage zou zijn in de data: Uitspraken van de wethouder zijn onafhankelijk te controleren, met feitelijke informatie. Uit de informatie zou -in een negatief geval- bijvoorbeeld kunnen blijken dat containers vaker in storing staan dan gemeld of dat containers vaker vol zijn dan de gemeente claimt.

BarendrechtNU stuurde bovenstaande plan voor een appje een half jaar geleden in naar de gemeente, met de duidelijke mededeling dat BarendrechtNU dit volledig gratis (op eigen kosten dus) zou ontwikkelen. In plaats van transparantie te bieden werd het idee na enkele weken stilte afgeschoten: “Wij vinden je idee sympathiek“, maar de gemeente besloot de data niet vrij te geven. Ondertussen worden er op landelijk niveau steeds meer wetten gemaakt om gemeenten hiertoe te dwingen (Wet open overheid, als aanvulling op de WOB) met een belangrijke reden: “Bevorderen dat de overheid actief en met een open houding de samenwerking met de samenleving opzoekt.” Dit sympathiek klinkende overheidsplan is helaas nog niet volledig bij de gemeente Barendrecht en BAR Afvalbeheer geland: “Verantwoording afleggen aan de samenleving”

Het vrijgeven van deze informatie maakt het voor inwoners makkelijker om de gemeente te controleren en ze aan te spreken op hun verantwoordelijkheden (zo blijkt uit een compleet ander voorbeeld bijvoorbeeld dat de gemeente Barendrecht veelvuldig (veel) te langzaam is met het repareren van defecte lantaarnpalen nadat bewoners hier melding van maken).

Informatie delen

Alle informatie (‘data’) om BAR Afvalbeheer te kunnen controleren en om het hierboven beschreven appje te kunnen maken heeft BAR Afvalbeheer in haar bezit, al jaren. Deze data wordt 24/7 iedere 15 minuten geüpdatet en opgeslagen. Sterker nog, het bedrijf waar BAR Afvalbeheer (van uw € afvalstoffenheffing) software kocht om dit te monitoren, biedt standaard de mogelijkheid om containerinformatie met derden te delen via een softwarekoppeling of een online dashboard. De gemeente Amsterdam gebruikt (oa) hetzelfde systeem en heeft zelfs al software beschikbaar gesteld voor ontwikkelaars om bij deze data te kunnen.

Onwil

De gemeente liet afgelopen zomer nog wel weten dat ze het idee van BarendrechtNU mogelijk zélf wilden gaan kopiëren: “Zo onderzoeken we de eventuele mogelijkheden en de noodzakelijkheid om de actuele vulgraad van alle afgesloten containers op onze AfvalApp en op onze Website te gaan tonen.”

BarendrechtNU is echter van mening dat het niet aan de gemeente zelf is om ‘de noodzaak’ te bepalen van het kunnen controleren van diezelfde gemeente en het gevoerde beleid. We zijn inmiddels een half jaar verder, er is nog steeds geen transparantie geboden en over een kleine 2 maanden wordt de afvalpas met betalen per klepbeweging al verplicht (daarover later in een apart artikel meer info).

Daar bovenop komt nog dat ook diverse andere vragen aan de gemeente/BAR Afvalbeheer tot op de dag van vandaag (Donderdag 11 november 2021) onbeantwoord zijn gebleven. Gemeente en BAR Afvalbeheer wijzen regelmatig naar elkaar, maar ondertussen blijft het maanden lang stil en komt er uiteindelijk gewoon helemaal geen antwoord met verantwoording meer. Zo is bijvoorbeeld nog steeds onduidelijk wat nu de exacte (technische) redenen waren van het falen van de uitrol van het pasjes beleid op 1 januari 2020 en wanneer, hoe, door wie en tegen welke kosten herstelwerkzaamheden zijn uitgevoerd. Antwoorden over het beleid en fouten blijven uit, terwijl onaangekondigde beleidswijzigingen nog wel regelmatig worden doorgevoerd, zoals het onaangekondigd sluiten van de ondergrondse papiercontainers (op een aantal raadsleden uit de coalitie na -die in het raadsdebat hierover op zijn zachtst gezegd zeer selectief met de aangedragen feitelijke (gemeente)bronnen zijn omgegaan- heb ik tot op heden nog niemand gehoord die wist dat de papiercontainers zouden worden afgesloten. Niemand. En toch is het resultaat dat de containers dicht gaan.)

Oproep

BarendrechtNU roept de gemeente en lokale politiek dan ook via deze weg op om transparantie te bieden en daarbij volledige toegang te geven tot informatie om beleidskeuzes -waar grote financiële consequenties aan hangen- te kunnen controleren. In dit geval gaat het over het afvalbeleid, maar dit zou binnen de hele gemeente de standaard moeten zijn. De gemeente heeft afgelopen jaar al diverse actuele datasets volledig openbaar gemaakt (zoals de wet ook zal gaan voorschrijven), dus zet deze positieve ontwikkeling vooral nu door, ook voor het afvalbeleid!

Een voorbeeld van het Japanse Twitteraccount. In het Nederlands: “Hallo, dit is container nummer 202145100002850 in Barendrecht, Nederland. Ik ben voor 53% gevuld.”

こんにちは、こちらはコンテナ 202145100002850 で Barendrecht、Netherlands からです。こちらの容量は 53%です。

— トラッシュカン・ライフ. (@trashcanlifeJA) November 11, 2021

Artikelfoto: Monteurs installeren sensoren in de ondergrondse afvalcontainers (juni 2018) en 2 ondergrondse afvalcontainers aan de Dorpsstraat (rechts)