Barendrecht NU

BARENDRECHT – Eind 2021 werden een aantal gemeenten in de ‘regio Rotterdam’ ogenschijnlijk verplicht door staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) om noodopvang voor asielzoekers te faciliteren. Dit gebeurde met een brief waarin de gemeenten een ‘aanwijzing’ kregen om noodopvang te regelen. Vanochtend, slechts enkele uren voordat staatssecretaris Broekers-Knol werd vervangen door haar opvolger van het nieuwe kabinet, blijkt het verhaal anders in elkaar te zitten.

Ondanks dat de Veiligheidsregio Rotterdam en de burgemeester van Barendrecht stelden te voldoen aan een verplichting van de staatssecretaris, blijkt er geen sprake van een verplichting (‘aanwijzing’), zo stelt ze zelf in een antwoordbrief.

Update: Buurgemeente Albrandswaard schort de medewerking aan de acute noodopvang van asielzoekers op: “De aanwijzing door het Rijk blijkt geen verplichting te zijn“, zo heeft burgemeester Jolanda de Witte aan de voorzitter van de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond laten weten.

Geen juridische grondslag

Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt stelde in december al vragen over de kwestie en uit de beantwoording hiervan blijkt dat de staatssecretaris alleen de suggestie heeft gewekt dat het om een verplichting ging door het in de dwingende brief aan gemeentes over een ‘aanwijzing’ te hebben: “De genoemde brieven hadden tot doel de betreffende gemeenten te bewegen al het nodige te doen om de acuut noodzakelijke tijdelijke asielopvang op zeer korte termijn te realiseren (…) De aanwijzingen hebben geen grondslag in Nederlandse wet- en regelgeving (…) Het betreft geen aanwijzing in juridische zin en de brieven hebben dan ook geen publiekrechtelijk rechtsgevolg. Het gebruik van de term aanwijzing is ingegeven door de acute noodsituatie waarvan sprake was, mede gezien de internationaalrechtelijke verplichtingen waaraan Nederland zich verbonden heeft“, aldus de (inmiddels voormalig) staatssecretaris Justitie en Veiligheid.

Ook benadrukt de staatssecretaris in haar eigen beantwoording dat, ook al zou ze dat willen, gemeenten niet verplicht kunnen worden.

Zuider Carnisseweg

De veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en de waarnemend burgemeester van Barendrecht, Govert Veldhuijzen, gebruikten het argument dat het voor de gemeenten ‘verplicht’ was vervolgens om de noodopvang toe te staan. In Barendrecht besloot de burgemeester zelf om noodopvang toe te staan bij een parkeerplaats aan de Zuider Carnisseweg, zonder raadpleging van de gemeenteraad. Een woordvoerder van de gemeente stelt wel dat er door de burgemeester is “afgestemd met het college, hoewel het college hierin formeel geen rol had.” Andere locaties voor noodopvang zijn ook onderzocht, zo stelt de woordvoerder, maar de “Zuider Carnisseweg is de enige locatie die aan de voorwaarden voldeed.” De gemeente is voornemens op maandag 17 en dinsdag 18 januari een digitale informatiemiddag te organiseren.

Juridische grondslag

“De noodopvang is de bijdrage van de gemeente Barendrecht om te voldoen aan de aanwijzing van de regering“, aldus een woordvoerder namens de burgemeester. Het is op dit moment echter nog onbekend of de burgemeester bevoegd was om dit besluit te nemen, nu blijkt dat er geen juridische verplichting voor hem was om dit besluit (alleen) te nemen.

Echt voor Barendrecht (EVB) raadslid Jonathan Vrijman heeft hierover vragen ingediend bij de burgemeester: “In hoeverre is het door u genomen besluit rechtsgeldig en acht u dit besluit juridisch houdbaar, nu geen sprake is van een formele aanwijzing?” Alsook de vraag: “Hoe verhoudt het feit dat er geen juridische / wettelijke / formele grondslag is voor de ‘aanwijzing’ zich tot het besluit dat u als burgemeester zelfstandig heeft genomen, zonder de gemeenteraad daarover te laten (mee)besluiten?” Eerder vroeg dezelfde partij ook al waarom de gemeenteraad in een eerdere fase niet is betrokken bij het genomen besluit.

EVB stelt tevens dat ze begin december al vragen over de kwestie hebben gesteld aan de burgemeester, maar dat deze vragen alsook de beantwoording niet openbaar zijn gepubliceerd in het Raadsinformatiesysteem, zoals normaliter wel het geval is. De partij heeft de burgemeester verzocht die vragen en antwoorden alsnog openbaar te maken.

Verplichting

Waarnemend burgemeester Veldhuijzen heeft zich ondanks herhaalde navraag door BarendrechtNU niet uitgelaten over zijn mening over de gang van zaken. In buurgemeente Albrandswaard werd vorige week ook een opvanglocatie gekozen (bij parkeerterrein de Zevenmeet in Rhoon), maar daar liet burgemeester Jolanda de Witte weten de opgelegde verplichting vanuit de rijksoverheid onwenselijk te vinden: “College en gemeenteraad worden buitenspel gezet met een verplichting die haast willekeurig bij enkele gemeenten lijkt te worden neergelegd.”

De burgemeester besloot in dec. tot noodopvang van asielzoekers aan de Zuider Carnisseweg, nadat hier een verplichting toe was opgelegd (‘aanwijzing’). Uit de beantwoording van Kamervragen door @PieterOmtzigt blijkt dat er géén juridische verplichting was: https://t.co/j3PJORdL45 pic.twitter.com/VK47YwfMFQ

— BarendrechtNU (@BarendrechtnuNL) January 10, 2022